Toen in 1945 de Tweede Wereldoorlog ten einde kwam verdeelde een afspraak die gemaakt werd op de Conferentie van Jalta, het verslagen Duitsland in vier zones. De vier bondgenoten, Rusland, de USA, Engeland en Frankrijk, kregen elk een zone die ze tijdelijk zouden gaan besturen.
De toenmalige hoofdstad, Berlijn, hoorde eigenlijk bij Rusland maar was op zich ook verdeeld in vier aparte bezettingszones. Wie, vanaf die dag, de grens wou oversteken naar een andere zone moest in het bezit zijn van een speciaal pasje, de interzonepas. Elke zone werd afgescheiden door barricades of prikkeldraad.
Ontstaan van de DDR
Ongeveer drie jaren later, op 2 oktober 1949 om precies te zijn, richtte men de DDR of Deutsche Demokratische Republiek op. Omdat het Westelijke deel van Duitsland veel sterker was op economisch vlak, verhuist een groot deel van de bevolking naar het Westen. In dit jaar werd ook de Duitse Mark ingevoerd maar in 1952 gaat het helemaal fout.
De Russische machthebbers starten met de jacht op de vluchtende bevolking die meestal bestond uit hoogopgeleide jonge mensen. De grenzen worden vanaf dat moment bezet door bewakingsposten en overal komen alarminstallaties. Maar niet alleen Duitse gezinnen proberen de grens over te steken.
Ook Tsjechen en Polen doen er alles aan om naar het Westen te geraken. Hele families, buren, vrienden en geliefden waren door deze grenzen van elkaar gescheiden maar het protest van de bevolking mocht niet baten. In de bossen, waar de grenzen minder bewaakt werden, lukte de oversteek meestal wel en men schat dat toch om en bij de 2.600.000 vluchtelingen de grens over geraakten. Een belangrijk gegeven in de geschiedenis Berlijnse muur.
De bouw van de Berlijnse muur
Omdat in de grens, in Berlijn zelf, te midden van een dichtbevolkt terrein liep was het moeilijk om vluchtende mensen tegen te houden. Daarom beveelt Nikita Chroesjtsjov, de toenmalige Russische leider, een muur te bouwen die de vluchtelingenstroom een halt moet toewerpen.
Midden in de nacht van 12 naar 13 augustus in 1961, begint het leger met het bouwen van een hoge muur en het hele bouwproces duurt slechts enkele weken. Men voorziet zeven bewaakte grensovergangen maar waar men ook probeert de grens over te steken, de kans om tegen een zwaar bewapende grensbewaker aan te lopen is ontzettend groot.
Vanaf de bouw tot het slopen van de muur op 9 november 1989, kwamen minstens 200 vluchtende gelukszoekers om het leven door surveillerende scherpschutters. Een van die grensposten is trouwens het wereld beroemde Checkpoint Charley, waarover veel geschiedenis Berlijnse muur is geschreven. Daarover lees je meer bij de bezienswaardigheden Berlijnse muur
De val van de Berlijnse muur
Een aantal cruciale gebeurtenissen, zoals o.a. het vervangen van de toenmalige conservatieve Staatsraadvoorzitter, Erich Honecker door de gematigde Egon Krenz, die voorstander was van vrije verkiezingen, waren mee verantwoordelijk voor de val van de beruchte muur.
Op 9 november in 1989 verkondigde een vroeger lid van de communistische jeugdbeweging en politicus, Günter Schabowski, in een persconferentie per abuis aan dat de grenzen onmiddellijk zouden geopend worden. Dit zorgde voor grote verwarring bij de grenswachten want zij waren helemaal niet op de hoogte van deze aankondiging.
Duizenden mensen begaven zich naar de Berlijnse muur en er ontstond een enorme chaos die zo dreigend was dat men de poorten open gooide en de mensenstroom was niet meer te stuiten. Spontaan ontstond één van de grootste volksfeesten die Duitsland ooit beleefde. Mensen dansten, zongen, knuffelden en zoenden en de liters Duits bier en wijn vloeiden rijkelijk om de val van de Berlijnse muur te vieren.
De East Side Gallery, een overgebleven stuk van de Berlijnse muur, dat beschilderd werd door maar liefst 118 verschillende kunstenaars, is nog steeds een bezoek waard en gratis. Dit stuk muur wordt, vanaf dat moment, de langste openlucht galerij van de hele wereld.
Op de meeste plaatsen werd de muur helemaal afgebroken en heel wat stenen werden verzameld door verwoede schattenjagers. Waar de muur helemaal is weggehaald, herinneren klinkers in de bestrating van Berlijn, nog steeds aan deze verschrikkelijke periode.